بررسی آزمایشگاهی تاثیر موج سونامی بر سواحل با چند نوع مصالح یکنواخت

امواج مخرب سونامی توانایی جا به جایی حجم عظیمی از رسوبات ساحلی را دارا هستند که این انتقال رسوب، موجب تغییرات مورفولوژیکی قابل توجهی در بستر ساحل خواهد شد. برای درک فرایندهای انتقال رسوب ناشی از یک سونامی، مطالعات آزمایشگاهی کمک شایانی به محققین در این زمینه می کند. در این پژوهش، یک مطالعه آزمایشگاهی جهت بررسی انتقال رسوب و تغییر شکل بستر ساحل با مصالح متفاوت تحت اثر امواج سونامی صورت گرفت. امواج با استفاده از یک سیستم موج ساز دریچه ای جهت شبیه سازی امواج سونامی تولید گردیدند. برای اندازه گیری رقوم آب در هر لحظه، از سه ارتفاع سنج اولتراسونیک و برای برداشت رقوم بستر از ارتفاع سنج مکانیکی در طول فلوم استفاده شد. امواج تولید شده با توجه به ارتفاع آب بالادست و پایین دست دریچه، در نقاط مختلف ساحل شکستند و رسوباتی را به ناحیه خشک ساحلی منتقل نمودند. در حین پایین روی نیز مشاهده شد که جریان برگشتی موجب فرسایش مجدد ساحل شده و رسوبات را در حوالی نقطه شکست انباشته نمود. در این پژوهش جهت بررسی مقدار رسوبی که موج در لحظات و نقاط مختلف بستر می تواند جابجا کند، از سه تله رسوبگیر استفاده شد. در واقع امواج در حین بالاروی در بستر و همچنین در هنگام بازگشت به سمت دریا بوسیله جریان برگشتی موجب فرسایش بستر و انتقال رسوب می شوند. در هر مرحله، این رسوبات با حرکت در بستر ساحل در داخل تله ها به دام افتاده و بصورت "انتقال رسوب مسیر رفت" و "انتقال رسوب مسیر برگشت" محاسبه شدند. نتایج حاصل از تله های رسوب گیر نشان دادند که امواج، توانایی قابل توجهی در انتقال رسوب نواحی دور از ساحل نداشتند، در صورتیکه در ناحیه ساحلی تغییرات قابل ملاحظه بودند. آزمایش ها نشان دادند که محل شکست امواج، تاثیر به سزایی در نحوه تغییرات بستر ساحل دارد. علاوه بر این، سواحل با قطر متوسط مختلف تحت امواج با شرایط یکسان رفتار های متفاوتی از خود نشان دادند. به طوری که برای ذرات ریزتر جریان برگشتی ناشی از پایین روی، جریان غالب بوده و عامل اصلی انتقال رسوب می باشد، در حالیکه برای ذرات درشت تر، جریان مسیر رفت همراه با بالا روی، نقش اصلی را در انتقال رسوب ناحیه ساحلی ایفا می کند.